ÜROTIP Üroloji Tanı Merkezi


Prof.Dr. İbrahim ÇEVİK
Bağdat Cad. No: 448 / 1
Suadiye - Kadıköy / İstanbul
Tel: (216) 372 60 60
Mobil Tel: (533) 557 35 73

Sigara ve Mesane Kanseri

Sigara dumanında sağlık açısından zararlı 4000 dolayında çeşitli kimyasal madde olduğu bilinmektedir. Bu kimyasallardan bazıları kanseri başlatan, bazıları da kanserin ilerlemesine yol açan özelliktedir ve 43 tanesi son derece önemlidir. Bu toksik maddelerin en çok bilinenlerinden birkaç tanesi: amonyak, terebentin, kadmiyum, insektisitler, naftalin, aseton, arsenik, benzen, vinil klorür, formal, hidrojen siyanür, radon, polenyum ve deterjanlardır. Ayrıca tütün ve sigaranın sarıldığı kağıdın yanmasından dolayı açığa çıkan maddeler ve katran da yine kanserojen maddeler arasındadır. Sigara kullanımı ile doğrudan ilişkisi olduğu kanıtlanmış hastalıkların en iyi bilinenleri şunlardır: Ağız kanserleri, yemek borusu (özofagus) kanseri, sindirim sistemi kanserleri (mide, pankreas kanseri gibi), solunum sistemi kanserleri, bronşit-amfizem-astım gibi solunum sistemi ve akciğer ve hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları, ülser, böbrek ve mesane kanseri, kemik erimesi, rahim kanseri (kadınlarda), erken menapoz (kadınlarda), koku ve tad duyularında azalmadır.

Mesane kanseri özellikle 65 yaş üzeri erkeklerde daha sıklıkla görülen bir kanser tipidir. Bu kansere endüstrileşmiş Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da, Doğu Avrupa ve Asya ülkelerine göre on kat daha fazla rastlanmaktadır. Mesane kanseri için en önemli risk faktörü olan sigara, hastalığın sigara içmeyenlere göre 2-3 kat daha fazla ortaya çıkmasına sebep olur. İçilen sigara miktarıyla risk artar ve aşırı sigara tüketimi halinde hastalık sigara içmeyenlere göre 3-5 kat daha fazla görülür. Sigara tüketiminin, erkeklerde görülen mesane kanserlerinin % 48’inden, kadınlarda ise % 32’sinden sorumlu olduğu saptanmıştır. Sigara tüketimi bırakıldığında riskin %30-60 azaldığı bildirilmektedir.

Mesane kanser hücreleri incelendiğinde sigaranın sebep olduğu bu hasarı normal hücrelerin tüm faaliyetlerini belirleyen DNA içeriğini bozarak yaptığı tespit edilmiştir. Sigara dumanına maruz kalınan süreyle orantılı olarak artan DNA hasarları özellikle bazı bozulmalara neden olarak, hücrelerin sekil ve karakter değişiklikleriyle tümörleşme eğilimlerine girmesine sebep olur ve ardından kanserli hücre yığınları oluşur.

En sık şikayet idrarda kan gelmesidir. İdrarda yanma veya sık idrara çıkma da görülebilir. Bu şikayetler basit idrar yolları iltihabı ile benzer şikayetler olduğundan pek önemsenmez, fakat özellikle risk grubundaki kişiler, bu şikayetler olduğunda mutlaka doktora başvurmalıdır. Mesane kanseri idrar kesesinin içini döşeyen hücre tabakasından kaynak alır. Teşhis için yapılması gereken tahliller şunlardır: İdrar kültürü, ultrason incelemesi veya böbrek röntgeni (IVP), sistoskopi (Mesaneye ışıklı kamera sistemi ile bakma işlemi). Mesane tümörü nedeniyle operasyon geçiren hastaların, tekrarlama olasılığına karşı belirli aralıklarda sistoskopi ile kontrol edilmesi gerekmektedir.

Sigara bağımlılık yapıcı bir madde olduğu için bir kez sigara alışkanlığı oluştuktan sonra bu alışkanlıktan vazgeçmek zor olmaktadır. Bununla birlikte sigara alışkanlığı “vazgeçilmez” bir alışkanlık değildir. Bu konuda kararlı olan pek çok tiryakinin bu alışkanlıktan kurtulabildiği bilinmektedir. Aslında sigara tiryakilerinin büyük bir bölümü bu alışkanlıklarından hoşnut değildir ve çeşitli araştırmaların sonuçlarından, sigara içenlerin en az üçte ikisinin sigarayı bırakmak istediği anlaşılmaktadır. Sigara içenlerin önemli bir bölümü sigarayı bırakma konusunda ufak bir teşvik ve destek beklemektedirler. Ancak sigarayı bırakma konusunda en önemli konu, sigara içen kişinin, sigarayı bırakma konusunda kendisinin istekli ve kararlı olmasıdır. Pek çok kişi sağlık nedenlerinden dolayı sigara alışkanlığından vazgeçmek durumunda kalmaktadır. Sigaranın neden olduğu kalp hastalığı ve akciğer hastalığı gibi rahatsızlığı olan kişiler doktor tavsiyesi ile sigarayı bırakmaktadır. Sigara bırakma konusunda batı ülkelerinde daha yaygın olan “sigara bırakma klinikleri” ülkemizde de açılmaya başlanmıştır. Bu kliniklerden veya her hangi bir doktordan sigarayı bırakma konusunda yardım istenebilir.